dinsdag 20 november 2012

Don't look back in anger: David Bowie, een muzikale kameleon



Onlangs kon u op onze blog een kort verslagje lezen van ‘Dave’, de film over David Bowie, tijd om ook het fenomeen Bowie zelf eens onder de loep te nemen.




David Bowie (echte naam David Robert Jones) begon zijn carrière als saxofonist en zanger bij bandjes als The Lower Third. Medio 1967 bracht hij zijn eerste album uit, ‘David Bowie’ getiteld, een plaat die toen nog mijlen ver lag verwijderd van de sound waarmee hij later zo populair werd Dat was toch even anders met het in 1969 uitgebrachte ‘Space Odyssey’, waarvan de titelsong trouwens gebruikt werd bij de maanlanding. Het werd een commercieel succes, vooral dan in het Verenigd Koninkrijk. Vanaf toen begon Bowie zich als een ware als een echte kameleon te etaleren, met wisselend succes.

De eerste single ooit uitgebracht onder de naam 'David Bowie' (toen nog David Bowie & The Lower Third):


Een eerste in het oog springend alter ego was Ziggy Stardust, een creatie die als het ware een eigen leven begon te leiden. De provocerende uitstraling, de kledij, de geschminkte gezichten en de haardracht kwamen nogal kitch over, maar het werkte wel. Het publiek genoot met volle teugen en hij bracht in die periode zeer in het oog springende en populaire platen op de markt als ‘Alladin Sane’ en ‘The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars’, één van zijn meest succesvolle albums en ook nu nog steeds een echte klassieker. In 1973 nam hij op het podium afscheid van zijn creatie met de woorden ''dit is niet alleen het laatste concert van deze tour, dit is het laatste concert dat we ooit nog zullen doen''.


Net op het toppunt van zijn succes besloot hij dus een heel andere weg in te slaan. ‘Diamond Dogs’ (1974, één van onze persoonlijke favorieten!) was het eerste album na de Ziggy-periode. Een voor het grootste deel vrij rechttoe rechtaan rock n’ roll album met als thema Bowie’s visie op een apocalyptische wereld, waarop, hoewel het nog steeds aansluit bij de vorige periode, toch al wat aanzetten in een nieuwe richting te horen zijn.

Met ‘Young Americans’ (1975) liet hij dan al een iets groter tipje van de sluier zien, het werd zelfs een beetje een soulplaat om het zo te zeggen. Maar de grote verandering kwam bij het introduceren van The Tin White Duke. Het luide een van zijn meest experimentele periodes in, vaak onder invloed van LSD en andere drugs, en resulteerde in het in Berlijn opgenomen ''Berlin trio'' ‘Low’, ‘Lodger’ en ‘Heroes’. Commercieel misschien net iets minder succesvol, maar tot op heden nog steeds drie albums die staan als een huis en instrumentale meesterwerken bevatten, in samenwerking met Brian Eno. Of neem nu de Klassieker 'Heroes', een song die hem eind jaren ‘70 weer de faam bezorgde van de begin jaren, en Ziggy Stardust niet deed vergeten, maar een andere bladzijde in zijn carrière deed beginnen.

'Scary monsters... and super creeps' (1980) was weer een nieuwe carrièrezet. De invloeden van zijn Berlijn-periode waren duidelijk nog aanwezig, maar er was toch ook een ander geluid merkbaar. Met schitterende songs als 'Ashes to ashes' en 'Fashion' waren zijn eerste stappen in de jaren '80 bij deze gezet.

Hierna ging Bowie wederom een heel andere kant op. In het zog van de zogenaamde New Romantic bands als Duran Duran (die beweerden grote fan te zijn van o.a.Bowie) besloot David te laten zien dat ook hij een commerciële plaat kan maken. ‘Let's Dance’ deed bij fans van het eerste uur de wenkbrauwen fronsen, ook ik heb persoonlijk een liefde/haat ding met deze plaat, maar het zorgde, met onder andere hits als ‘China Girl’ en titelsong ‘Let’s dance’ voor een groot succes bij het grote publiek. Meer nog, 1983 was een echt “Bowie-jaar” om het zo te zeggen. Hij verkocht met moeite zalen uit, speelde op grote festivals en zowel de plaat als de single werden een wereldwijd succes.

Eén van zijn 5 nummer-1 hits in het Verenigd Koninkrijk: Under Pressure samen met Queen:


En toen ging het fout: om te proberen dat succes aan te houden kwam in 1984 ‘Tonight’ op de markt, een veel minder gesmaakt album, met enkel het duet met Tina Turner en enkele nummers samen met Iggy Pop als lichtpunten. Het grote succes van de voorganger bleef uit. Met het in 1987 uitgebrachte ‘Never let me down’ bracht vervolgens hij een van zijn minst sterke albums uit en leek het definitief de verkeerde kant op te gaan, hoewel de daarbij horende “Glass Spider tour” (die hem oa naar Rock Werchter bracht) een visueel spektakel was en dus ook zeer succesvol.


Het werd een tijdje stil rond David Bowie. Eind de jaren ‘80 begon hij dan met Tin Machine een heel nieuw project. De band had niet echt veel succes maar bracht drie pareltjes van albums uit die later wel zouden gezien worden als een mijlpaal.

Solo liet Bowie het commerciële voor wat het was en ging hij terug de experimentele toer op. Dat resulteerde in 1993 in een minder gekend album, 'Black tie, white noise', dat ondanks de fijne songsniet echt tot het grote publiek wist door te dringen.
In 1995 verraste hij vriend en vijand met ‘Outside.1’, waarop Bowie op de toen in opgang zijnde Drum&bass lichting leek in te spelen. Het electronische album vol experimentele deuntjes liet een Bowie zien waarin hij het best is. Het daaropvolgende ‘Earthling’ ging op datzelfde elan door, en bracht hem in 1996 en 1997 opnieuw naar Rock Werchter, waar vooral de heel experimentele uitvoeringen van oudere songs in het oog sprongen. Wat mij persoonlijk betreft waren deze twee albums de terugkeer van de experimentele David Bowie waar ik altijd heb van gehouden.


De schitterende en sterk onderschatte albums ‘Hours’ (1999), ‘Heathen’ (2002) en ‘Reality’ (2003) lieten een terugkeer zien naar de singer-songwriterperiode van ‘Hunky Dory’. Het zou hem in 2004 normaal gezien naar Rock Werchter brengen, maar jammer genoeg kreeg hij kort ervoor een lichte hartaanval , waardoor hij deze tournee moest cancelen. Het betekende ook meteen het einde van zijn carrière, want buiten sporadisch eens een gastoptreden, o.a. bij een optreden van David Gilmour of Arcade Fire, of backing vocals op platen van o.a. TV On The Radio en zowaar zelfs Scarlet Johansson, lijkt Bowie van de aardbodem verdwenen. Soms verschijnen er wel eens foto's waar hij met zijn dochter over straat loopt, wat doet vermoeden dat David Bowie een brave huisvader geworden is. De vraag dient gesteld, kan je hem dit kwalijk nemen? Na een carriere van meer dan 40 jaar, met ongeveer 140 miljoen verkochte albums, en op de leeftijd van 65 jaar denk ik persoonlijk van niet!

David Bowie is zonder twijfel een fenomeen, wiens invloed op de muziekscene van zowel vroeger als nu nog steeds heel groot is.
We kunnen dan ook absoluut aan iedereen aanraden om zelf ook eens op ontdekkingstocht te gaan door zijn indrukwekkende carrière, en indien mogelijk toch zeker ook eens de film ‘Dave’ mee te pikken.


Wist je trouwens dat...

Bowie niet alleen een enorm getalenteerd musicus is, maar ook als acteur een mooie carrière uitgebouwd heeft? Zo is hij onder andere te zien in 'The man who fell to earth', 'The prestige', 'Basquiat', 'The last temptation of Christ' en 'The hunger'.

Erik

Geen opmerkingen:

Een reactie posten